-
1 assumptio
as-sūmptio, ōnis f.1) принятие, предприятиеa. culturae Pall — решение заняться возделыванием какой-л. культуры2) филос. приятие, одобрение ( aliquid dignum assumptione C)3) юр. присвоение, притязание ( originis quae non est Dig)4) присоединение, добавление ( alicujus rei ad aliquid Boët)6) положение, мнение ( assumptiones falsae Vlg)7) защита, оплот (Domini est a. nostra Vlg)8) вознесение (dies assumptionis ejus, sc. Jesu Vlg); успение ( Mariae Eccl) -
2 assumptio
assūmptio (adsūmptio), ōnis, f. (assumo), I) das Annehmen, die Annahme, Übernahme, Pallad. 1, 6, 12: ass. naturae nostrae, der menschl. N. (von seiten Gottes), Leo serm. 25, 3. – insbes., α) die Aneignung, Anmaßung, originis, quae non est, Ulp. dig. 50, 1, 6 pr.: nominis, Cod. Theod. 9, 35, 1. – β) als philos. t. t., die Annahme, Wahl, Cic. de fin. 3, 18. – γ) das Sich-Annehmen jmds. = der Schutz, Schild, Vulg. psalm. 88, 19. – II) die Hinzunahme, a) eig.: duarum vel trium vel quotlibet proportionum assumptio ad unum, Boëth. arithm. 2, 40. p. 137, 9 Fr. – b) meton., ein Zusatz, Ulp. dig. 28, 5, 46 extr. – insbes., α) in der Logik, der Untersatz (propositio minor, vgl. assumo no. II, 3, b, α), Cic. de inv. 1, 64; de div. 2, 108. Quint. 5, 14, 5: Plur., assumptiones (Ggstz. propositiones), Lact. 2, 5, 31 (u. dazu Bünem.). – β) in der Rhet. = der außerhalb der Sache liegende u. zur Rechtfertigung zu Hilfe genommene Umstand, Fortunat. art. rhet. 2, 6. Fab. Victorin. art. rhet. 1, 11. p. 191, 1 H. (auch im Plur.). – III) die Hinwegnahme, das Vonhinnen-Nehmen, Vulg. Luc. 9, 51; Rom. 11, 15: Plur., Vulg. thren. 2, 14.
-
3 assumptio
assūmptio (adsūmptio), ōnis, f. (assumo), I) das Annehmen, die Annahme, Übernahme, Pallad. 1, 6, 12: ass. naturae nostrae, der menschl. N. (von seiten Gottes), Leo serm. 25, 3. – insbes., α) die Aneignung, Anmaßung, originis, quae non est, Ulp. dig. 50, 1, 6 pr.: nominis, Cod. Theod. 9, 35, 1. – β) als philos. t. t., die Annahme, Wahl, Cic. de fin. 3, 18. – γ) das Sich-Annehmen jmds. = der Schutz, Schild, Vulg. psalm. 88, 19. – II) die Hinzunahme, a) eig.: duarum vel trium vel quotlibet proportionum assumptio ad unum, Boëth. arithm. 2, 40. p. 137, 9 Fr. – b) meton., ein Zusatz, Ulp. dig. 28, 5, 46 extr. – insbes., α) in der Logik, der Untersatz (propositio minor, vgl. assumo no. II, 3, b, α), Cic. de inv. 1, 64; de div. 2, 108. Quint. 5, 14, 5: Plur., assumptiones (Ggstz. propositiones), Lact. 2, 5, 31 (u. dazu Bünem.). – β) in der Rhet. = der außerhalb der Sache liegende u. zur Rechtfertigung zu Hilfe genommene Umstand, Fortunat. art. rhet. 2, 6. Fab. Victorin. art. rhet. 1, 11. p. 191, 1 H. (auch im Plur.). – III) die Hinwegnahme, das Vonhinnen- Nehmen, Vulg. Luc. 9, 51; Rom. 11, 15: Plur., Vulg. thren. 2, 14.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > assumptio
-
4 Circa
1.circā, a later access. form for circum; not freq. before the Aug. per., esp. in Livy and Quintilian [acc. to Klotz, circa = circum ea; cf: antea, interea, postea, praeterea, etc.].I.Adv.A.( = circum, I. B.) Around, round about, all around, in the environs or neighborhood:B.gramen erat circa,
Ov. M. 3, 411:ripaeque lacusque Responsant circa,
Verg. A. 12, 757:at circa gravibus pensis affixa puella... remittat opus,
Tib. 1, 3, 87:circaque quā tumor est,
Cels. 5, 28, 3; 5, 28, 4: fluvius ab tergo; ante circaque velut ripa praeceps oram ejus omnem cingebat, Liv. 27, 18, 5; 28, 33, 2:circa Padus amnis,
id. 21, 43, 4 Weissenb. ad loc.:caligo, quam circa umidi effuderant montes,
Curt. 4, 12, 20:alibi quam Romao circaque,
Plin. 26, 1, 1, § 1; Quint. 12, prooem. § 2; Tac. A. 2, 11.—Circa esse, to be in the region around, in the neighborhood:C.ex montibus qui circa sunt,
Liv. 1, 4, 6:Tarquinium moribundum cum qui circa erant excepissent,
id. 1, 41, 1:sed non passi sunt ii, qui circa erant,
Nep. Eum. 10, 4:eversa est turris quodque circa muri erat,
Liv. 34, 29, 6:Corinthus et quae circa est regio,
Plin. 24, 9, 42, § 69; Quint. 10, 7, 16. —Also freq. without esse, in connection with a subst.:multarum circa civitatum irritatis animis,
the towns lying around, Liv. 1, 17, 4; 9, 2, 1; 27, 30, 3; 29, 29, 2;42, 64, 2: angulus muri erat in planiorem patentioremque quam cetera circa vallem vergens ( = cetera loca quae circa erant),
id. 21, 7, 5:corpora multa virūm circa,
Verg. A. 7, 535; Plin. 3, 17, 21, § 124.—Strengthened: undique circa and circa omnis ( = circum), round about, all around: frumento undique circa ex agris convecto. Liv. 42, 56, 8; 23, 19, 8;II.nam et circa omnia defecerunt,
id. 9, 23, 10:cum tam procul Romani unica spes, circa omnia hostium essent,
id. 21, 11, 12; cf. id. 9, 2, 7 Drak.:exhausto circa omni agro,
id. 31, 38, 1; 24, 3, 3; Val. Fl. 8, 2; Flor. 1, 18, 12 Duker; Quint. 9, 2, 45.—Prep. with acc.A.In space.1.( = circum, II. B.) Prop., in the region which surrounds, about, around, on the sides of:2.quam (Hennam) circa lacus lucique sunt plurimi atque laetissimi flores omni tempore anni,
Cic. Verr. 2, 4, 48, § 107:noctu ligna contulerunt circa casam eam, in quā quiescebat,
Nep. Alcib. 10, 4:circa flumina et lacus frequens nebula est,
Sen. Q. N. 5, 3, 1:circa equum Alexandri,
Curt. 4, 15, 26:illi robur et aes triplex Circa pectus erat,
Hor. C. 1, 3, 10; id. S. 2, 6, 34:quem circa tigres jacent,
Ov. M. 3, 668.—( = circum, II. C.) Into... around, to... round about, etc. (first in Livy):3.Romulus legatos circa vicinas gentes misit,
Liv. 1, 9, 2:legatis circa duodecim populos missis,
id. 4, 23, 5; 28, 26, 11:circa domos ire,
id. 26, 13, 1; 25, 9, 2; 39, 18, 2;29, 22, 3: circa civitates missi legati,
id. 21, 49, 7 Weissenb.; 31, 3, 5; Plin. 7, 37, 37, § 123; Suet. Aug. 49; id. Ner. 28:litteris circa praefectos dimissis,
Liv. 42, 51, 1:custodes circa omnes portas missi,
id. 28, 26, 11; 26, 13, 1.—( = circum, II. D.) With the prevailing idea of neighborhood, vicinity, in the region of, near to, near by:b.Capuam et urbis circa Capuam occupare,
Cic. Agr. 1, 7, 22:circa Liternum posuit castra,
in the neighborhood of, Liv. 23, 35, 6:tabernae erant circa forum,
Quint. 6, 3, 38:circa Armeniae montes,
Curt. 5, 1, 13:Acesinen amnem,
Plin. 12, 5, 11, § 23:domum auream,
Suet. Ner. 38:sacrificantem,
id. Claud. 36.—As a less definite designation of place for in:4.Orestis liberi sedem cepere circa Lesbum insulam,
Vell. 1, 2, 5:circa Mesopotamiam subsistere,
Curt. 4, 9, 1:quod circa Syriam nascitur,
Plin. 19, 3, 16, § 46;Quint. prooem. § 20: initia statim primi libri,
id. 1, 5, 44; cf.finem,
id. 4, 3, 5:virentes campos,
Hor. C. 2, 5, 5:cum amor saeviet circa jecur,
id. ib. 1, 25, 15 (cf. Petr. 17, 8:dolor saevit in praecordiis). So esp. freq. in medic. lang.: circa faciem, nares, aures, labra,
Cels. 5, 28, 2; 5, 2, 8.—So in Livy, with names of places, approaching the more general use of later writers, v. infra, C.:quadriduum circa rupem consumptum,
Liv. 21, 37, 3:compositis circa Opuntem rebus,
id. 28, 7, 9:iisdem diebus circa Chalcidem Thoas... eandem fortunam habuit,
id. 35, 37, 5 Weissenb. ad loc.; cf.:multos circa unam rem ambitus fecerim,
id. 27, 27, 12 Weissenb. ad loc.—( = circum, II. E.) In respect to persons who surround one (as attendants, friends, adherents, etc.), around, about:B.multa sibi opus esse, multa canibus (sarcast. for indagatoribus) suis, quos circa se haberet,
Cic. Verr. 2, 1, 48, § 126:ex iis trecentos juvenes inermes circa se habebat,
Liv. 29, 1, 2:omnes,
Suet. Aug. 48; id. Calig. 43:circa regem erat et Phrygum turba,
Curt. 3, 1, 17:e spadonibus, qui circa reginam erant,
id. 4, 10, 25: omne sed officium circa te semper obibat turba tui sexūs, [p. 334] Mart. 1, 91, 3:quod omnes circa te similes tui effecisti,
Plin. Pan. 83, 3.—In the language of the imperial court:circa latus alicujus agere,
to wait on, altend, Dig. 27, 1, 30.—Hence also without a verb: circa aliquem, = hoi peri tina, the attendants, companions of a person:omnibus vero circa eum gratuito aut levi fenore obstrictis,
Suet. Caes. 27; id. Dom. 9; cf. Liv. 21, 49, 7 Drak.—(Peculiar to the form circa). In time, designating nearness, proximity to a definite point of time, about (first in Livy; cf.2.circiter): postero die circa eandem horam in eundem locum rex copias admovit,
Liv. 42, 57, 10:circa eum mensem,
Plin. 9, 18, 33, § 69:lucis ortum,
Curt. 5, 3, 7:lucem,
Suet. Oth. 11:mediam noctem,
id. Claud. 2:vernum aequinoctium,
Col. 5, 6, 19:Kalendas et Idus Octobr.,
id. 5, 10, 8, 5, 10, 12; 5, 12, 2 al.; Plin. Ep. 1, 7, 4; Pall. 2, 4; 2, 7 al.—With definite numbers:septimum diem,
Cels. 2, 6:undecimam horam,
Suet. Caes. 88:lustra decem,
Hor. C. 4, 1, 6; Scrib. 227.—With general designations of time:tempora illa,
Quint. 11, 3, 143:tempora Peloponnesia,
id. 12, 10, 4:Murenae Cepionisque conjurationis tempus,
Vell. 2, 93, 1:Magni Pompeii aetatem,
Plin. 33, 12, 55, § 156:mortem,
id. 11, 37, 73, § 189:initia imperii,
Suet. Claud. 7.—And in the designation of periods of time by persons who belonged to them (cf. ante):circa Demetrium Phalerea,
about the time of Demetrius Phalereus, Quint. 2, 4, 41 Spald.:Tisiam et Coraca,
id. 2, 17, 7:Philippum,
id. 12, 10, 6:Ciceronem,
Sen. Contr. 1 praef.:Attium,
Vell. 1, 17, 1.—In numerical designations, about, nearly, almost (first in Livy for the usual ad or circiter):C.ea fuere oppida circa septuaginta,
Liv. 45, 34, 6:quingentos Romanorum,
id. 27, 42, 8:decem milia Persarum,
Curt. 4, 6, 30:sestertium vicies,
Suet. Claud. 6:quartum milliarium,
id. Ner. 48:selibram,
Cels. 4, 19:singulas heminas,
id. 7, 15.—(Also peculiar to the form circa, and only in post-Aug. prose; esp. freq. in Quint., occurring more than seventy times.) Trop. for the designation of an object about which, as if it were a centre, any thing moves, is done, etc., around, about, in, in respect to, etc.; depending upon substt., adjj., or verbs.1.Upon substantives:2.circa eosdem sensus certamen atque aemulatio,
Quint. 10, 5, 5:circa S litteram deliciae,
id. 1, 11, 6:verba dissensio,
id. 3, 11, 5:memoriam suam vanitas atque jactatio,
id. 11, 2, 22:hoc opiniones,
id. 2, 15, 1;Plin 8, 16, 19, § 48: quem pugna est,
Quint. 8, 6, 1; 7, 1, 15:voces inani studio,
id. 8, prooem §18 et saep: rura sermo,
Plin. 18, 1, 1, § 5:classicum brevis et expeditus labor,
Plin. Ep 3, 9, 13:hospitia nullum fastidium,
id. Pan. 20, 3:publica circa bonas artes socordia,
Tac. A. 11, 15:principem novo exemplo, i. e. in principe,
Suet. Claud. 14.—Upon adjectives:3.non circa plurium artium species praestantem, sed in omnibus eminentissimum,
Quint. 12, 10, 12:jus nostrum attentior,
id. 4, 5, 21:studia mentis erectae,
id. 1, 3, 10:lites raras ridiculi,
id. 7, 1, 43:praecepta utiles sententiae,
id. 10, 1, 52; 6, 1, 42 al.:corporis curam morosior,
Suet. Caes. 45:victum indifferens,
id. ib. 53:deos ac religiones neglegentior,
id. Tib. 69:administrationem imperii vacuus,
id. Dom. 3 al.:summa scelera distentum,
Tac. A. 16, 8 fin.:adfectationem Germanicae originis ultro ambitiosi,
id. G. 28:excessus otiosus,
id. Or. 22:se animati,
Just. 14, 1, 3 al. —Upon verbs facetum quoque non tantum circa ridicula opinor consistere, Quint. 6, 3, 19:► Circa very rarely follows its case:hoc disputatum est,
id. 1, 5, 34:priores erratur,
id. 2, 5, 26:formas litterarum haerere,
id. 1, 1, 21, cf. id. 5, 10, 114; Suet. Aug. 71. res tenues morari, Quint 1, 1, 35:consilium elegendi successoris in duas factiones scindebantur,
Tac. H. 1, 13:Medeam, Thyestem (tragoedias) tempus consumas,
id. Or. 3:successorem omnia ordinari,
Suet. Claud. 45:ceremonias, item circa omnium ordinum statum quaedam correxit,
id. ib. 22.quem circa,
Cic.Verr. 2, 4, 48, § 107; Ov. A. A. 2, 577; id..3, 668; cf. circum, II. fin.2.Circa, ae, v. Circe. -
5 circa
1.circā, a later access. form for circum; not freq. before the Aug. per., esp. in Livy and Quintilian [acc. to Klotz, circa = circum ea; cf: antea, interea, postea, praeterea, etc.].I.Adv.A.( = circum, I. B.) Around, round about, all around, in the environs or neighborhood:B.gramen erat circa,
Ov. M. 3, 411:ripaeque lacusque Responsant circa,
Verg. A. 12, 757:at circa gravibus pensis affixa puella... remittat opus,
Tib. 1, 3, 87:circaque quā tumor est,
Cels. 5, 28, 3; 5, 28, 4: fluvius ab tergo; ante circaque velut ripa praeceps oram ejus omnem cingebat, Liv. 27, 18, 5; 28, 33, 2:circa Padus amnis,
id. 21, 43, 4 Weissenb. ad loc.:caligo, quam circa umidi effuderant montes,
Curt. 4, 12, 20:alibi quam Romao circaque,
Plin. 26, 1, 1, § 1; Quint. 12, prooem. § 2; Tac. A. 2, 11.—Circa esse, to be in the region around, in the neighborhood:C.ex montibus qui circa sunt,
Liv. 1, 4, 6:Tarquinium moribundum cum qui circa erant excepissent,
id. 1, 41, 1:sed non passi sunt ii, qui circa erant,
Nep. Eum. 10, 4:eversa est turris quodque circa muri erat,
Liv. 34, 29, 6:Corinthus et quae circa est regio,
Plin. 24, 9, 42, § 69; Quint. 10, 7, 16. —Also freq. without esse, in connection with a subst.:multarum circa civitatum irritatis animis,
the towns lying around, Liv. 1, 17, 4; 9, 2, 1; 27, 30, 3; 29, 29, 2;42, 64, 2: angulus muri erat in planiorem patentioremque quam cetera circa vallem vergens ( = cetera loca quae circa erant),
id. 21, 7, 5:corpora multa virūm circa,
Verg. A. 7, 535; Plin. 3, 17, 21, § 124.—Strengthened: undique circa and circa omnis ( = circum), round about, all around: frumento undique circa ex agris convecto. Liv. 42, 56, 8; 23, 19, 8;II.nam et circa omnia defecerunt,
id. 9, 23, 10:cum tam procul Romani unica spes, circa omnia hostium essent,
id. 21, 11, 12; cf. id. 9, 2, 7 Drak.:exhausto circa omni agro,
id. 31, 38, 1; 24, 3, 3; Val. Fl. 8, 2; Flor. 1, 18, 12 Duker; Quint. 9, 2, 45.—Prep. with acc.A.In space.1.( = circum, II. B.) Prop., in the region which surrounds, about, around, on the sides of:2.quam (Hennam) circa lacus lucique sunt plurimi atque laetissimi flores omni tempore anni,
Cic. Verr. 2, 4, 48, § 107:noctu ligna contulerunt circa casam eam, in quā quiescebat,
Nep. Alcib. 10, 4:circa flumina et lacus frequens nebula est,
Sen. Q. N. 5, 3, 1:circa equum Alexandri,
Curt. 4, 15, 26:illi robur et aes triplex Circa pectus erat,
Hor. C. 1, 3, 10; id. S. 2, 6, 34:quem circa tigres jacent,
Ov. M. 3, 668.—( = circum, II. C.) Into... around, to... round about, etc. (first in Livy):3.Romulus legatos circa vicinas gentes misit,
Liv. 1, 9, 2:legatis circa duodecim populos missis,
id. 4, 23, 5; 28, 26, 11:circa domos ire,
id. 26, 13, 1; 25, 9, 2; 39, 18, 2;29, 22, 3: circa civitates missi legati,
id. 21, 49, 7 Weissenb.; 31, 3, 5; Plin. 7, 37, 37, § 123; Suet. Aug. 49; id. Ner. 28:litteris circa praefectos dimissis,
Liv. 42, 51, 1:custodes circa omnes portas missi,
id. 28, 26, 11; 26, 13, 1.—( = circum, II. D.) With the prevailing idea of neighborhood, vicinity, in the region of, near to, near by:b.Capuam et urbis circa Capuam occupare,
Cic. Agr. 1, 7, 22:circa Liternum posuit castra,
in the neighborhood of, Liv. 23, 35, 6:tabernae erant circa forum,
Quint. 6, 3, 38:circa Armeniae montes,
Curt. 5, 1, 13:Acesinen amnem,
Plin. 12, 5, 11, § 23:domum auream,
Suet. Ner. 38:sacrificantem,
id. Claud. 36.—As a less definite designation of place for in:4.Orestis liberi sedem cepere circa Lesbum insulam,
Vell. 1, 2, 5:circa Mesopotamiam subsistere,
Curt. 4, 9, 1:quod circa Syriam nascitur,
Plin. 19, 3, 16, § 46;Quint. prooem. § 20: initia statim primi libri,
id. 1, 5, 44; cf.finem,
id. 4, 3, 5:virentes campos,
Hor. C. 2, 5, 5:cum amor saeviet circa jecur,
id. ib. 1, 25, 15 (cf. Petr. 17, 8:dolor saevit in praecordiis). So esp. freq. in medic. lang.: circa faciem, nares, aures, labra,
Cels. 5, 28, 2; 5, 2, 8.—So in Livy, with names of places, approaching the more general use of later writers, v. infra, C.:quadriduum circa rupem consumptum,
Liv. 21, 37, 3:compositis circa Opuntem rebus,
id. 28, 7, 9:iisdem diebus circa Chalcidem Thoas... eandem fortunam habuit,
id. 35, 37, 5 Weissenb. ad loc.; cf.:multos circa unam rem ambitus fecerim,
id. 27, 27, 12 Weissenb. ad loc.—( = circum, II. E.) In respect to persons who surround one (as attendants, friends, adherents, etc.), around, about:B.multa sibi opus esse, multa canibus (sarcast. for indagatoribus) suis, quos circa se haberet,
Cic. Verr. 2, 1, 48, § 126:ex iis trecentos juvenes inermes circa se habebat,
Liv. 29, 1, 2:omnes,
Suet. Aug. 48; id. Calig. 43:circa regem erat et Phrygum turba,
Curt. 3, 1, 17:e spadonibus, qui circa reginam erant,
id. 4, 10, 25: omne sed officium circa te semper obibat turba tui sexūs, [p. 334] Mart. 1, 91, 3:quod omnes circa te similes tui effecisti,
Plin. Pan. 83, 3.—In the language of the imperial court:circa latus alicujus agere,
to wait on, altend, Dig. 27, 1, 30.—Hence also without a verb: circa aliquem, = hoi peri tina, the attendants, companions of a person:omnibus vero circa eum gratuito aut levi fenore obstrictis,
Suet. Caes. 27; id. Dom. 9; cf. Liv. 21, 49, 7 Drak.—(Peculiar to the form circa). In time, designating nearness, proximity to a definite point of time, about (first in Livy; cf.2.circiter): postero die circa eandem horam in eundem locum rex copias admovit,
Liv. 42, 57, 10:circa eum mensem,
Plin. 9, 18, 33, § 69:lucis ortum,
Curt. 5, 3, 7:lucem,
Suet. Oth. 11:mediam noctem,
id. Claud. 2:vernum aequinoctium,
Col. 5, 6, 19:Kalendas et Idus Octobr.,
id. 5, 10, 8, 5, 10, 12; 5, 12, 2 al.; Plin. Ep. 1, 7, 4; Pall. 2, 4; 2, 7 al.—With definite numbers:septimum diem,
Cels. 2, 6:undecimam horam,
Suet. Caes. 88:lustra decem,
Hor. C. 4, 1, 6; Scrib. 227.—With general designations of time:tempora illa,
Quint. 11, 3, 143:tempora Peloponnesia,
id. 12, 10, 4:Murenae Cepionisque conjurationis tempus,
Vell. 2, 93, 1:Magni Pompeii aetatem,
Plin. 33, 12, 55, § 156:mortem,
id. 11, 37, 73, § 189:initia imperii,
Suet. Claud. 7.—And in the designation of periods of time by persons who belonged to them (cf. ante):circa Demetrium Phalerea,
about the time of Demetrius Phalereus, Quint. 2, 4, 41 Spald.:Tisiam et Coraca,
id. 2, 17, 7:Philippum,
id. 12, 10, 6:Ciceronem,
Sen. Contr. 1 praef.:Attium,
Vell. 1, 17, 1.—In numerical designations, about, nearly, almost (first in Livy for the usual ad or circiter):C.ea fuere oppida circa septuaginta,
Liv. 45, 34, 6:quingentos Romanorum,
id. 27, 42, 8:decem milia Persarum,
Curt. 4, 6, 30:sestertium vicies,
Suet. Claud. 6:quartum milliarium,
id. Ner. 48:selibram,
Cels. 4, 19:singulas heminas,
id. 7, 15.—(Also peculiar to the form circa, and only in post-Aug. prose; esp. freq. in Quint., occurring more than seventy times.) Trop. for the designation of an object about which, as if it were a centre, any thing moves, is done, etc., around, about, in, in respect to, etc.; depending upon substt., adjj., or verbs.1.Upon substantives:2.circa eosdem sensus certamen atque aemulatio,
Quint. 10, 5, 5:circa S litteram deliciae,
id. 1, 11, 6:verba dissensio,
id. 3, 11, 5:memoriam suam vanitas atque jactatio,
id. 11, 2, 22:hoc opiniones,
id. 2, 15, 1;Plin 8, 16, 19, § 48: quem pugna est,
Quint. 8, 6, 1; 7, 1, 15:voces inani studio,
id. 8, prooem §18 et saep: rura sermo,
Plin. 18, 1, 1, § 5:classicum brevis et expeditus labor,
Plin. Ep 3, 9, 13:hospitia nullum fastidium,
id. Pan. 20, 3:publica circa bonas artes socordia,
Tac. A. 11, 15:principem novo exemplo, i. e. in principe,
Suet. Claud. 14.—Upon adjectives:3.non circa plurium artium species praestantem, sed in omnibus eminentissimum,
Quint. 12, 10, 12:jus nostrum attentior,
id. 4, 5, 21:studia mentis erectae,
id. 1, 3, 10:lites raras ridiculi,
id. 7, 1, 43:praecepta utiles sententiae,
id. 10, 1, 52; 6, 1, 42 al.:corporis curam morosior,
Suet. Caes. 45:victum indifferens,
id. ib. 53:deos ac religiones neglegentior,
id. Tib. 69:administrationem imperii vacuus,
id. Dom. 3 al.:summa scelera distentum,
Tac. A. 16, 8 fin.:adfectationem Germanicae originis ultro ambitiosi,
id. G. 28:excessus otiosus,
id. Or. 22:se animati,
Just. 14, 1, 3 al. —Upon verbs facetum quoque non tantum circa ridicula opinor consistere, Quint. 6, 3, 19:► Circa very rarely follows its case:hoc disputatum est,
id. 1, 5, 34:priores erratur,
id. 2, 5, 26:formas litterarum haerere,
id. 1, 1, 21, cf. id. 5, 10, 114; Suet. Aug. 71. res tenues morari, Quint 1, 1, 35:consilium elegendi successoris in duas factiones scindebantur,
Tac. H. 1, 13:Medeam, Thyestem (tragoedias) tempus consumas,
id. Or. 3:successorem omnia ordinari,
Suet. Claud. 45:ceremonias, item circa omnium ordinum statum quaedam correxit,
id. ib. 22.quem circa,
Cic.Verr. 2, 4, 48, § 107; Ov. A. A. 2, 577; id..3, 668; cf. circum, II. fin.2.Circa, ae, v. Circe. -
6 numerus
I.Lit.A.In gen.:B.illi octo cursus septem efficiunt distinctos intervallis sonos: qui numerus rerum omnium fere nodus est,
Cic. Rep. 6, 18, 18; cf. Macr. Somn. Scip. 1, 6:duo hi numeri,
Cic. Rep. 6, 12, 12:consummare perfectissimum numerum, quem novem novies multiplicata componunt,
Sen. Ep. 58:numerumque referri Jussit,
that their number should be counted, Verg. E. 6, 85; cf.: numerus argenteorum facilior usui est, the counting, reckoning. Tac. G. 5 fin.: sed neque quam multae species, nec nomina quae sint Est numerus;neque enim numero conprendere refert,
cannot be counted, Verg. G. 2, 104:eorumque nummorum vis et potestas non in numero erat, sed in pondere,
Gai. Inst. 1, 122.—In partic.1.A certain collective quantity, a body, number of persons or things: tunc deinceps proximi cujusque collegii... in sortem coicerentur, quoad is numerus effectus esset, quem ad numerum in provincias mitti oporteret, S. C. ap. Cic. Fam. 8, 8, 8:2.haec in Aeduorum finibus recensebantur numerusque inibatur,
Caes. B. G. 7, 76; Liv. 38, 22:eum clavum, quia rarae per ea tempora litterae erant, notam numeri annorum fuisse ferunt,
Liv. 7, 3:Pompilius ad pristinum numerum duo augures addidit,
Cic. Rep. 2, 14, 26:haec enim sunt tria numero,
in number, altogether, id. de Or. 2, 28, 121:classis mille numero navium,
id. Verr. 2, 1, 18, § 48:oppida sua omnia, numero ad duodecim, incendunt,
Caes. B. G. 1, 5:ad duorum milium numero ex Pompeianis cecidisse reperiebamus,
id. B. C. 3, 53: reliqui omnes, numero quadraginta, interfecti, Sall [p. 1226] J. 53, 4; cf. id. ib. 93, 8:cum magnus piratarum numerus deesset,
Cic. Verr. 2, 5, 28, § 72:ad eorum numerum,
to the full number of them, id. ib. 2, 5, 28, § 73; id. Q. Fr. 2, 13; Caes. B. G. 5, 20:si naves suum numerum haberent,
Cic. Verr. 2, 5, 51, § 133:supra numerum,
superfluous, Suet. Ner. 15; id. Claud. 25:magnus numerus frumenti,
a great quantity, Cic. Verr. 2, 2, 72, § 176; cf. id. Planc. 26, 64; Caes. B. C. 2, 18:vini,
Cic. Phil. 2, 28, 66; so without an adj., like the Engl. number, for a great number:est (in eādem provinciā) numerus civium Romanorum atque hominum honestissimorum,
id. Font. 5, 13 (1, 3):plures numero tuti,
Tac. A. 14, 49 fin.:sed illos Defendit numerus,
Juv. 2, 46; cf. Verg. E. 7, 52:latet in numero virtus,
Sil. 1, 323.—In plur.: numeri, the mathematics, astronomy:3.ut a sacerdotibus barbaris numeros et caelestia acciperet,
Cic. Fin. 5, 29, 87:Thales hoc etiam numeris inquirit et astris,
Sid. 15, 79:numerisque sequentibus astra,
Stat. Th. 4, 411. —Rarely in sing., Claud. Cons. Mall. 130.—In milit. lang., a division of the army, a troop, band (post-Aug.):4.sparsi per provinciam numeri,
Tac. Agr. 18; cf.:plena urbs exercitu insolito: multi ad hoc numeri e Germaniā ac Britanniā,
id. H. 1, 6:nondum distributi in numeros erant,
Plin. Ep. 10, 29 (38), 2:revocare ad officium numeros,
Suet. Vesp. 6:militares numeri,
cohorts, Amm. 14, 7, 19:in numeris esse,
to be enrolled, Dig. 29, 1, 43; cf. ib. 29, 1, 38; Claud. Epith. Pall. et Celer. 86; Inscr. Grut. 1096. —Like the Gr. arithmos, a mere number, opp. to quality, worth:5.nos numerus sumus et fruges consumere nati,
we are mere numbers, ciphers, Hor. Ep. 1, 2, 27; cf. Juv. 2, 46 supra.—In gram., a number (singular, plural, dual), Varr. L. L. 9, § 65 sq. Müll.; Quint. 1, 4, 27; 1, 5, 42; 47; 1, 6, 25 et saep. —C.Transf., poet., dice (marked with numbers):II.seu ludet numerosque manu jactabit eburnos,
Ov. A. A. 2, 203:et modo tres jactet numeros,
id. ib. 3, 355; cf. Suet. Tib. 14, 2.—Trop., number, rank, place, position, estimation, relation, class, category (cf.:B.nomen, locus, in loco, in vicem): me adscribe talem (i. e. talium) in numerum,
Cic. Phil. 2, 13, 33:in illo antiquorum hominum numero reponi,
id. Verr. 2, 3, 90, § 210:in deorum numero haberi,
id. N. D. 3, 19, 48:reponere,
id. ib. 3, 3, 21:referre,
id. ib. 3, 1, 12:numero beatorum aliquem eximere,
Hor. C, 2, 2, 18:si quo in numero illud, quod per similitudinem affertur, et quo in loco illud, cujus causā affertur, haberi conveniat, ostendetur,
Cic. Inv. 2, 50, 151; id. Verr. 2, 2, 54, § 134:ex hoc numero hunc esse,
id. Arch. 7, 16:parentis numero alicui esse,
id. Div. in Caecil. 19, 61 sq.:in hostium numero habere aliquem,
Caes. B. G. 1, 28:ducere in numero hostium,
id. ib. 6, 32:hujus originis apud veteres numerus erat exilis,
Amm. 23, 6, 35: in numero esse, to be of the number of, to be reckoned among, to be any thing, Lucr. 5, 180:Q. Aelius Tubero fuit illo tempore nullo in oratorum numero,
Cic. Brut. 31, 117:sine actione summus orator esse in numero nullo potest,
id. de Or. 3, 56, 213:quo sunt in numero Curiosolites, etc.,
Caes. B. G. 7, 75, 4; 3, 7, 2; Nep. Att. 1, 4:quo in numero ego sum,
Cic. Fam. 13, 23, 1; Caes. B. C. 2, 44, 3; 3, 53, 2:qui in eo numero fuisset,
Cic. Phil. 2, 11, 25; id. Fl. 4, 9; id. Fam. 7, 6, 1:quo in numero hi quoque fuerunt,
Liv. 39, 36 fin. — Without in:ut civium numero simus,
Liv. 4, 4, 12; 7, 30, 19; 30, 42, 9; 4, 56, 11;36, 35, 9: aliquem hostium numero habere,
Caes. B. G. 6, 6, 3; id. B. C. 3, 82, 3; id. B. G. 6, 21, 2:qui hostium numero non sunt,
Cic. Phil. 13, 5, 11; id. Brut. 20, 78:aliquo numero esse,
to be of some repute, id. Fam. 1, 10; Caes. B. G. 6, 13, 1; cf. Cic. Or. 62, 208; id. de Or. 3, 9, 33:Bambalio quidam, homo nullo numero,
of no account, Cic. Phil. 3, 6, 16:numerum aliquem obtinere,
id. Brut. 47, 175.—A part of a whole, member, category:C.omnes numeros virtutis continet,
Cic. Fin. 3, 7, 24:varium et elegans omni fere numero poëma,
id. Ac. 1, 3, 9:mundus perfectus expletusque omnibus suis numeris atque partibus,
id. N. D. 2, 13, 37:animalia imperfecta suisque Trunca vident numeris,
Ov. M. 1, 427; 7, 126:quid omnibus numeris praestantius?
Quint. 10, 1, 91:liber numeris omnibus absolutus,
Plin. Ep. 9, 38; cf. of the days of the month: luna alternis mensibus XXX. implebit numeros, alternis vero detrahet singulos, Plin. 18, 32, 75, § 325.—Hence, omnium numerorum esse, to be complete, perfect, Petr. 68:puer omnium numerūm,
id. ib. 63. And, on the contrary:deesse numeris suis,
to be deficient, Ov. Am. 3, 8, 11.—Order:D.quaecumque in foliis descripsit carmina virgo, Digerit in numerum,
Verg. A. 3, 446.—An office, duty, part:E.ad numeros exige quidque suos,
Ov. R. Am. 372:Veneri numeros eripere suos,
id. H. 4, 88; id. Am. 3, 7, 18; cf. id. ib. 3, 7, 26:verae numeros modosque ediscere vitae,
Hor. Ep. 2, 2, 143.—Musical measure, time, rhythm, harmony, numbers:2.in numerum exsultant,
Lucr. 2, 631:in musicis numeri, et voces et modi, etc.,
Cic. de Or. 1, 42, 187; Quint. 9, 4, 126:histrio si paulum se movet extra numerum,
Cic. Par. 3, 2, 26; Quint. 12, 2, 12:sit igitur hoc cognitum, in solutis etiam verbis inesse numeros,
Cic. Or. 56, 190:Isocrates verbis solutis numeros primus adjunxit,
id. ib. 52, 174:in solutā oratione... modum tamen et numerum quendam oportere servari,
id. Brut. 8, 32:multum interest, utrum numerosa sit, id est similis numerorum, an plane e numeris constet oratio,
id. Or. 65, 220:redigere omnes fere in quadrum numerumque sententias,
id. ib. 61, 208.—Hence, quamvis nil extra numerum fecisse modumque Curas, nothing out of measure, improper, Hor. Ep. 1, 18, 59.—A measure, number, in poetry:3.nam cum sint numeri plures, iambum et trochaeum frequentem segregat ab oratore Aristoteles,
Cic. de Or. 3, 47, 182; id. Or. 64, 215:numeris nectere verba,
Ov. P. 4, 2, 30; 4, 2, 5:numeros memini, si verba tenerem,
i. e. the tune, Verg. E. 9, 45:numerisque fertur Lege solutis,
Hor. C. 4, 2, 11.—A verse, in gen. ( poet.):A.arma gravi numero violentaque bella parabam Edere,
i. e. verses in heroic metre, Ov. Am. 1, 1, 1:impares,
i. e. elegiac verses, id. ib. 3, 1, 37.—Hence, nŭmĕrō (abl.), adverb., lit., measured according to number or time, i. e. precisely, exactly, just (only ante-class.; freq. in Plautus; not found in Ter. or Lucr.).Just, precisely, at the right time, on the instant: numero mihi in mentem fuit. Plaut. Am. 1, 1, 25: neminem vidi, qui numero sciret, quod scitu est opus, Naev. ap. Fest. p. 170 Müll.—B.Quickly, rapidly, soon:2.numero significat cito,
Non. 352, 16 sq.:(apes) si quando displicatae sunt, cymbalis et plausibus numero reducunt in locum unum,
Varr. R. R. 3, 16, 7. —With nimis: perfalsum et abs te creditum numero nimis, too quickly, too soon, Afran. ap. Paul. ex Fest. p. 170 Müll.: numquam nimis numero quemquam vidi facere, quam facto est opus, Turp. ap. Non. 352, 20.—In a bad sense, too quickly, too hastily, too soon:Menaechme, numero huc advenis ad prandium: Nunc opsonatu redeo,
Plaut. Men. 2, 2, 13:numero dicis,
id. Cas. 3, 5, 28; id. Mil. 5, 1, 6:o Apella, o Zeuxis pictor, Cur numero estis mortui, hinc exemplum ut pingeretis?
why have you died too soon? id. Poen. 5, 4, 102; Afran. ap. Non. 352, 26; id. ap. Paul. ex Fest. l. l.
Перевод: со всех языков на все языки
со всех языков на все языки- Со всех языков на:
- Все языки
- Со всех языков на:
- Все языки
- Английский
- Немецкий
- Русский